Współczesne podejście do rewitalizacji dziedzictwa
Sprawiedliwa i Potrójna Transformacja, a Muzeum
Współczesne podejście do rewitalizacji dziedzictwa
Sprawiedliwa i Potrójna Transformacja Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu realizowana jest w duchu Nowego Europejskiego Bauhausu, łącząc piękno, równowagę i wspólnotę.
Nowy Europejski Bauhaus
Nasze działania łączą różne perspektywy i poziomy, i są zgodne z wytycznymi Nowego Europejskiego Bauhausu (NEB), który powstał w 2021 roku – 102 lata po ogłoszeniu Manifestu Bauhausu w 1919 roku w Weimarze. To wydarzenie zapoczątkowało ważny kierunek w architekturze, designie, urbanistyce i innych dziedzinach, trwale zmieniając historię. Działając zgodnie z ideami NEB, takimi jak piękno, równowaga i wspólnota, realizujemy projekty rewitalizacji i transformacji, odwołując się do wartości pierwszego Bauhausu, takich jak: minimalizm, prostota, efektywność, innowacyjność, mądre gospodarowanie zasobami, autentyczność materiałów i ciągły rozwój.
Idee i priorytety NEB
Priorytety NEB w sposób kumulatywny zawierają idee pierwszego Bauhausu, jednocześnie dodając bardzo silny element zrównoważonego rozwoju, planowania i działania, z pełnym poszanowaniem wytycznych m.in. Europejskiego Zielonego Ładu. Nasze projekty czerpią z tych założeń w pełni, a zostały zapoczątkowane blisko 20 lat, zgodne z zasadami NEB oraz Potrójną Transformacją (Zieloną, Cyfrową, Społeczną) – na długo wcześniej zanim terminy te zostały opracowane i spopularyzowane.
Potrójna Transformacja
Rozważając rewitalizację obiektów dziedzictwa kulturowego (w tym poprzemysłowego), należy uwzględnić co najmniej trzy poziomy: szerszy kontekst rewitalizacji obszarów miejskich, zieloną transformację i wymiar społeczny – w szczególności tzw. Potrójną Transformację. Należy uwzględnić wielowymiarowy plan rewitalizacji miasta, aby nie zniszczyć dobrze zaplanowanych powiązań w pierwotnym planowaniu urbanistycznym.
Założenia Sprawiedliwej i Potrójnej Transformacji
Sprawiedliwa i Potrójna Transformacja Dziedzictwa Kulturowego to podejście, które integruje trzy kluczowe filary przemian w obszarze ochrony i promocji dziedzictwa kulturowego.
Transformacja Zielona
Minimalizowanie wpływu na środowisko oraz adaptacja działań związanych z ochroną dziedzictwa kulturowego do zasad zrównoważonego rozwoju polega na wprowadzaniu innowacyjnych metod zarządzania, które łączą troskę o zachowanie tradycji z poszanowaniem zasobów naturalnych i redukcją negatywnego wpływu na planetę.
Transformacja Społeczna
Włączenie społeczności lokalnych w procesy związane z dziedzictwem kulturowym oraz promowanie jego wartości jako narzędzia integracji i rozwoju społecznego jest kluczowe dla budowania tożsamości regionalnej, wzmacniania więzi międzyludzkich i wspierania rozwoju obszarów o bogatym dziedzictwie historycznym.
Transformacja Cyfrowa
Zastosowanie nowoczesnych technologii cyfrowych w ochronie, dokumentacji i promocji dziedzictwa kulturowego, takich jak skanowanie 3D, rzeczywistość rozszerzona oraz bazy danych online, umożliwia szerszy dostęp do zasobów kultury. Technologie te odgrywają kluczową rolę w zachowaniu i popularyzacji dóbr kultury.
Dobre Praktyki
Wielowymiarowe podejście do rewitalizacji dziedzictwa kulturowego
Współczesne podejście do rewitalizacji dziedzictwa powinno wpisywać się w zieloną transformację, natomiast w odniesieniu do chronionych zabytków wyzwaniem jest osiągnięcie wyważonego podejścia pomiędzy zrównoważonymi rozwiązaniami, a ograniczonym wpływem na przekształcenia owego dziedzictwa.
Zrównoważony rozwój
Działania Muzeum są zgodne z ideami Nowego Europejskiego Bauhausu, które kładą nacisk na zrównoważony rozwój, innowacyjność, dziedzictwo kulturowe oraz odpowiedzialne planowanie.
Rewitalizacja
Muzeum stawia na podejście uwzględniające kontekst miejski, zieloną transformację i wymiar społeczny, zachowując równowagę między modernizacją a ochroną dziedzictwa.
Partycypacja społeczna
Kluczowym elementem projektów Muzeum jest aktywne zaangażowanie społeczności lokalnej w procesy decyzyjne, co zapewnia zgodność projektów z oczekiwaniami mieszkańców.
Dowody uznania
W 2024 roku Muzeum zostało wyróżnione przez European Heritage Hub jako jedna z 10 lokalnych dobrych praktyk w ramach Potrójnej Transformacji dziedzictwa kulturowego – Zielonej, Społecznej i Cyfrowej. Te filary leżą u podstaw wszystkich działań Muzeum, które łączy tradycję z nowoczesnymi technologiami, wspierając zrównoważony rozwój.